Anneke Boskma (voorzitter van de kerkenraad) opent de bijeenkomst en heet iedereen welkom. Zij geeft aan dat eerst de financiële jaarstukken 2022 van de kerk en de diaconie aan de orde komen, daarna de gesprekken met omringende gemeenten over mogelijke vormen van bestuurlijke samenwerking, en vervolgens de uitwerkingsnotitie van het CVK over de vernieuwing van de kerkzaal. Aansluitend houdt onze predikant Geurt Roffel een inleidend woord. Daarin schetst hij De Open Poort als een levenslustige, eigentijdse maar ook kwetsbare gemeente, die veelkleurig in het geloof staat. Gezamenlijk zingen we daarna lied 344 uit Hemelhoog.

Financiële jaarstukken 2022 kerk en diaconie

Penningmeester Evert Stoffelsen meldt dat de jaarstukken van de kerk over 2022 een prima resultaat laten zien: een tekort van slechts € 890. De jaarstukken van de diaconie tonen aan dat alle gelden die de diaconie in 2022 ontving inmiddels weer zijn uitgegeven, wat ook de bedoeling is van een diaconie. Scriba Ruud Sneller meldt een ingekomen brief van de kascontrolecommissie, bestaande uit Derk Jan Adelerhof en Gerard Croiset. Deze commissie heeft de jaarstukken 2022 gecontroleerd en in orde bevonden. Zij adviseert de gemeente om de penningmeesters van de kerk en van de diaconie, en daarmee de kerkenraad, decharge te verlenen voor het in 2022 gevoerde financiële beleid. De vergadering besluit daartoe, en onderstreept dit met applaus.

Begroting 2023: exorbitant hoge energiekosten

Vervolgens brengt Evert de begroting voor 2023 ter sprake. Deze is november vorig jaar opgesteld, met daarin een post van € 8.000 voor energiekosten. Vervolgens bleek dat deze kosten naar verwachting zullen verdubbelen. Het collectief energiecontract waar De Open Poort deel van uitmaakt, blijkt op de meest ongunstige momenten energie te hebben ingekocht, waardoor deze kosten in 2023 exorbitant zullen stijgen. Naar verwachting zullen onze energiekosten in 2024 weer dalen.

Na enkele vragen vanuit de gemeente over de status en de looptijd van het energiecontract, waaruit naar voren komt dat uit het contract stappen pas in 2025 mogelijk is, deelt CVK-voorzitter Ton Eijkenaar mee dat het CVK het mogelijke moment van uitstappen zal bewaken.

Gesprekken over bestuurlijke samenwerking

Anneke heeft met Kees van den Berg en Gerrit Elings ontbijtbijeenkomsten met omliggende gemeenten georganiseerd om te verkennen of zij mogelijkheden zien om bestuurlijk samen te werken. Daarbij gaat het met name om het bundelen van beheerstaken, met behoud van zelfstandigheid. Het gaat nadrukkelijk niet om fuseren. Als omliggende gemeenten zijn Kamerik, Woerden, Vleuten – de Meern, Oudewater, Linschoten, Montfoort, Benschop en de Hervormde Gemeente Harmelen uitgenodigd. Als vervolg op deze ontbijtbijeenkomsten zullen Anneke, Gerrit en Kees met de classispredikant bespreken hoe en wanneer een vervolggesprek met de betrokken kerkenraden vorm krijgt.

Diverse gemeenteleden vragen wat bestuurlijke samenwerking inhoudt. Kees vergelijkt deze met de situatie in het onderwijs. We hebben in Harmelen een protestants-christelijke basisschool, die valt onder een overkoepelend centraal bestuur dat een aantal beheerstaken (zoals financieel beheer en werkgeverschap). Daardoor zijn er lokaal minder bestuurders nodig, zodat je je meer kunt richten op je activiteiten. Gerrit geeft aan dat er steeds meer regelgeving vanuit de overheid naar ons toe komt, en dat we kwetsbaar zijn doordat onze vrijwilligers ouder worden. We houden bij deze samenwerking onze eigen kerkenraad, maar regelzaken kunnen we met elkaar delen. Het zal dus niet zo zijn – zoals Henk Vink vraagt – dat er ineens een wijkouderling uit Benschop voor de deur staat.

Johan Griffioen vraagt naar de mogelijkheid om gezamenlijk diensten te gaan houden, omdat de kerken leger worden. Gerrit stelt dat dit niet is uitgesloten, en geeft een praktijkvoorbeeld uit de ontbijtgesprekken over het vinden van organisten. Ook op het gebied van catechisatie zouden we kunnen samenwerken. Maar het eerste doel is bestuurlijk samenwerken. Greet den Braber vindt het een goed initiatief van De Open Poort om deze gesprekken in gang te zetten.

Vernieuwing van de kerkzaal

Ton stelt de uitwerkingsnotitie van het CvK over de vernieuwing van de kerkzaal aan de orde. Deze notitie was op te vragen bij de scriba, en er zijn deze avond desgewenst ook enkele uitgeprinte exemplaren beschikbaar. Daaraan blijkt geen behoefte, en ook de cijfers uit deze notitie behoeven geen nadere toelichting. Ton geeft aan dat de uitwerkingsnotitie is gebaseerd op de ideeën die naar voren zijn gekomen tijdens de gemeenteavonden van vorig jaar. Het CvK heeft deze ideeën nader uitgewerkt, en daar deskundigen binnen en buiten onze gemeente bij betrokken. Daarover heeft het CvK tussentijds in het decembernummer van Meeleven een artikel geplaatst, en nu is het woord wederom aan de gemeente.

Vervolgens ontstaat er een geanimeerde discussie, met een zoektocht tussen de verschillende mogelijkheden die er zijn. Achtereenvolgens komen de volgende aspecten aan de orde: de vloer van de kerkzaal wel of niet verhogen; het orgel wel of niet verkopen; de noodzaak om behalve de kerkzaal ook de hal aan te pakken, de inrichting en de akoestiek van de kerkzaal, mogelijkheden om te isoleren en maatregelen om het gebouw te isoleren en te verwarmen.

Wat de vloer betreft is er een duidelijke tendens om deze niet te verhogen. Daardoor zou een karakteristiek element van de kerkzaal verloren gaan: het verzonken gedeelte in het midden en oplopende banken er om heen. Kerkgangers hebben daardoor goed zicht op wat er gebeurt. Zeker als de kerk vol is (zoals regelmatig bij uitvaartdiensten) is dat een groot voordeel. Bovendien is de vraag of de fundamenten van het gebouw een dergelijke verhoging aan kunnen. De hellingen van de hal naar de kerkzaal blijven dan wel bestaan. Mogelijk kunnen die wat worden afgevlakt en eventueel voorzien van een leuning, maar de meest gangbare oplossing is: als dat nodig is, dan helpen we elkaar.

Wat het orgel betreft: daarbij spelen de hoge kosten voor het handhaven ervan een grote rol. Niet alleen als het gaat om het demonteren en opslaan (of inpakken) gedurende de werkzaamheden in de kerkzaal, maar ook de kosten van het onderhoud. Er heeft al jaren geen groot onderhoud plaatsgevonden, en dat is nu echt nodig. Daarnaast zorgt het orgel voor extra energiekosten, omdat de kerkzaal de hele week door op 13 graden moet worden gehouden. Naast de kosten speelt ook de veranderde rol in de eredienst een rol: we hebben nu ook een vleugel, en er worden steeds vaker ook andere instrumenten in de eredienst gebruikt.

Daar staat tegenover dat een kerkorgel karakteristiek is voor een kerk, en wij beschikken over een orgel van hoge kwaliteit. Organisten spelen er graag op, en goede organisten weten er verbazingwekkend veel uit te halen. Alles bij elkaar is de overwegende gedachte dat onze gemeente de hoge kosten die aan het orgel verbonden zijn niet kan dragen. Op verzoek wordt er een korte meningspeiling gehouden: 14 gemeenteleden zijn voor verkoop; 10 zijn neutraal en 8 voor het behouden van het orgel.

De donkere uitstraling van ons gebouw, inclusief hal, is velen een doorn in het oog. We moeten af van al dat donkerbruin, en de verlichting (onder meer via de lichtkoepels) moet sterk worden verbeterd. Ook de inrichting speelt een rol: de tafels en stoelen versterken de donkere sfeer. De banken in de kerkzaal blijven, maar kunnen opgeknapt worden. De vraag is ook wat de functie van de preekstoel nog is. Wat de inrichting betreft wordt de suggestie gedaan om te gaan kijken bij enkele omliggende kerken: de Marekerk, de Torenpleinkerk en de kerk in Breukelen.

Bij het isoleren speelt het dak een cruciale rol. Belangrijk is om exact te weten of en waar er asbest zit, en of dat weg moet dan wel kan blijven zitten. De vraag wordt gesteld of er ook van binnenuit geïsoleerd kan worden. De eerste winst zal in elk geval zitten in het isoleren van het glas. De aanwezigen geven aan dat zij veel waarde hechten aan zo duurzaam mogelijke maatregelen op het gebied van isolatie, verwarming en verlichting. Het is zaak om hierin een balans te vinden tussen de kosten daarvan en het feitelijk gebruik van het gebouw. Het verwarmingssysteem is in elk geval aan volledige vervanging toe; dat is aan het eind van zijn levensduur.

Tot slot geeft Ton aan dat het belangrijk is dat het CvK nu gericht verder kan. Daartoe is het noodzakelijk dat de kerkenraad in zijn vergadering van 12 juni richtinggevende kaders opstelt, die het CvK vervolgens kan uitwerken. Aldus zal gebeuren, en de kaders van de kerkenraad zullen in de komende Meeleven worden gepubliceerd. Ook wordt een verslag van deze avond beschikbaar gesteld aan de gemeente. Vervolgens meldt Ton dat ons een komende doorlooptijd van 2 jaar te wachten staat om alles te regelen, en daar zijn mensen voor nodig. Er moet een projectgroep komen om dit te gaan doen, waaronder iemand die als trekker van deze groep fungeert. Tot nu toe deed Ton dit naast zijn CvK-voorzitterschap, maar die combinatie is niet vol te houden.

Aan het eind van de bijeenkomst gekomen bedankt Anneke allen voor hun aanwezigheid en inbreng. Vervolgens sluiten we deze gemeenteavond af met het gezamenlijk bidden van het Onze Vader.